BERETERRETXEREN KHANTORIA
Lehenengo ariketa
Baladak, kantu narratibo laburrak dira, Erdi Aroan trobadoreek kantatutakoak. Nik Bereterretxeren Khantoria aztertuko dut.
2. ariketa
Erromantze bat da, egile anonimo batek idatzia, XV-XVI. mendean. Zubereraz idatzirik dago. Ahoz aho joan da elkarrengandik trasmititzen eta herriari bideratua dago. Baladaren helburua, entretenitzea da.
Baladak, Jaun Kondeak, Bereterretxe zaldun Agramontarra hil zueneko historiari buruzkoa da.
Erromantzean zehar, Bereterretxek hainbat gauza egin ditu. Hasteko, bere etxean zegoen, eta leihotik jaun kondearen soldaduak ikusi zituen. Orduan, Bereterretxe etxetik jaitsi zen, zer ari ziren jakitera. Bertan, soldaduak, mutikoa hartu eta Jaun Kondearen etxera eraman zuten. Etxera iritsi zirenean, Jaun Kondeak, Bereterretxe basora bidali eta bertan hil egin zuen. Ondoren, bere amak ikusi zuenean mutikoa etxean ez zegoela, Jaun Kondearen etxera joan, eta bertakoak hil egin zutela esan zien.
Hiru zatiz osatuta dago:
Hasieran, Bereterretxe etxean dagoen (1-4 ahapaldira) zatia da. Korapiloan, Jaun Kondeak, Bereterretxerekin dituen arazoak (4-14 ahapaldira) kontatzen ditu. Amaieran, berriz, Bereterretxeri egindako basakeria (14-17 ahapaldira) zabaltzen da.
Baladak duen formari begiratuz, 17 ahapaldi ditu. Ahapaldi bakoitzak, 4 bertso lerro, beraz baladak, 68 bertso lerro ditu. Bertso lerro bakoitzak 7 silaba baino gehiago dituenez, nagusia da. Adib:
Marisantzen lasterra 7A
Bost mendietan behera! 8A
Bi belainez herrestan sartü da 10B
Lakarri-Büstanobila. 8A
Errima asonantea du, eta ahapaldi bakoitzean, 1,2 eta 4 bertsolerroak errimatzen dute.
Baladan hainbat elementu ezberdin ageri dira:
Narratzailean lehenengo pertsonean dago eta hainbat pertsona ezberdin daude. Protagonista, Bereterretxe da eta, antagonista eta eraso eragilea, berriz, Jaun Kondea eta bere soldaduak. Baita, Bereterretxeren ama eta neska ere ageri dira. Tokia irreala, hau da, errealitatean existitu ez delako. Istoria, kronologikoki kontatzen du. Elkarrizketa zuzenak ere ageri dira, baina deskripziorik ez.
Erromantzean hainbat baliabide ageri dira.
Hiperbolea--> 2. ahapaldian, Ala zer ibai lüzia!
Errepikapena--> 8. ahapaldian, Büneta erori lürrera.
Harridura--> 17. ahapaldian, Ala bukata ederra!
Paranomasia--> 13. ahapaldian, Ai,ei, eta, jauna, nun düzie.
Baladak, kantu narratibo laburrak dira, Erdi Aroan trobadoreek kantatutakoak. Nik Bereterretxeren Khantoria aztertuko dut.
2. ariketa
Erromantze bat da, egile anonimo batek idatzia, XV-XVI. mendean. Zubereraz idatzirik dago. Ahoz aho joan da elkarrengandik trasmititzen eta herriari bideratua dago. Baladaren helburua, entretenitzea da.
Baladak, Jaun Kondeak, Bereterretxe zaldun Agramontarra hil zueneko historiari buruzkoa da.
Erromantzean zehar, Bereterretxek hainbat gauza egin ditu. Hasteko, bere etxean zegoen, eta leihotik jaun kondearen soldaduak ikusi zituen. Orduan, Bereterretxe etxetik jaitsi zen, zer ari ziren jakitera. Bertan, soldaduak, mutikoa hartu eta Jaun Kondearen etxera eraman zuten. Etxera iritsi zirenean, Jaun Kondeak, Bereterretxe basora bidali eta bertan hil egin zuen. Ondoren, bere amak ikusi zuenean mutikoa etxean ez zegoela, Jaun Kondearen etxera joan, eta bertakoak hil egin zutela esan zien.
Hiru zatiz osatuta dago:
Hasieran, Bereterretxe etxean dagoen (1-4 ahapaldira) zatia da. Korapiloan, Jaun Kondeak, Bereterretxerekin dituen arazoak (4-14 ahapaldira) kontatzen ditu. Amaieran, berriz, Bereterretxeri egindako basakeria (14-17 ahapaldira) zabaltzen da.
Baladak duen formari begiratuz, 17 ahapaldi ditu. Ahapaldi bakoitzak, 4 bertso lerro, beraz baladak, 68 bertso lerro ditu. Bertso lerro bakoitzak 7 silaba baino gehiago dituenez, nagusia da. Adib:
Marisantzen lasterra 7A
Bost mendietan behera! 8A
Bi belainez herrestan sartü da 10B
Lakarri-Büstanobila. 8A
Errima asonantea du, eta ahapaldi bakoitzean, 1,2 eta 4 bertsolerroak errimatzen dute.
Baladan hainbat elementu ezberdin ageri dira:
Narratzailean lehenengo pertsonean dago eta hainbat pertsona ezberdin daude. Protagonista, Bereterretxe da eta, antagonista eta eraso eragilea, berriz, Jaun Kondea eta bere soldaduak. Baita, Bereterretxeren ama eta neska ere ageri dira. Tokia irreala, hau da, errealitatean existitu ez delako. Istoria, kronologikoki kontatzen du. Elkarrizketa zuzenak ere ageri dira, baina deskripziorik ez.
Erromantzean hainbat baliabide ageri dira.
Hiperbolea--> 2. ahapaldian, Ala zer ibai lüzia!
Errepikapena--> 8. ahapaldian, Büneta erori lürrera.
Harridura--> 17. ahapaldian, Ala bukata ederra!
Paranomasia--> 13. ahapaldian, Ai,ei, eta, jauna, nun düzie.